Techniki filmowania pozwalają wykorzystać nasz warsztat umiejętności do uzyskania najlepszego efektu w każdej realizacji wizualnej. We wszystkich dziedzinach sztuki i rzemiosła istnieje wiele metod realizacji zadań – ich poznanie i właściwe zastosowanie jest kluczem do sukcesu. Poniżej przedstawiamy najważniejsze metody rejestracji obrazu, które są podstawą kunsztu filmowego.

Na wstępie warto zwrócić uwagę na podstawową zasadę, która pozwala we właściwy sposób nagrywać obraz z udziałem osób:

Zasada 180 stopni

Reguła ta umożliwia przede wszystkim dobrze rejestrować dialogi. Polega na poprowadzeniu w wyobraźni niewidocznej fizycznie linii przecinającej postacie na planie. Zadaniem filmowca jest nieprzekraczanie tej prostej. Głosy nie będą wtedy w drugim planie, nie będą uciekać, tylko całość obrazu i dźwięku będzie właściwie zapisywana.

Pamiętając o fundamencie, warto wykorzystywać następujące...

Techniki filmowania:

1. Przeostrzenie

Jest to podstawowa, najprostsza, ale jednocześnie najatrakcyjniejsza metoda rejestracji obrazu. Sprawdza się podczas filmowania obiektów widzianych z pozycji osoby, bohatera filmu. Polega na łapaniu ostrości na jednym elemencie, następnie na znieostrzeniu
go i przejściu na kolejny detal. Pozwala pokazać oddzielnie kilku rekwizytów w jednym kadrze – bez przeładowania go nadmiarem szczegółów.

Technika wydaje się być prosta. Wymaga jednak wyczucia i użycia specjalnego sprzętu. Zalecane jest stosowanie obiektywów z płynnym pierścieniem ostrości oraz zębatką. Dzięki ostatniemu elementowi do kamery można zamontować system follow focus.
Jest to urządzenie kontroli ostrości, której zmiany określane są terminem skupienia.

2. Panoramowanie

Kolejna podstawowa technika, stosowana obok filmu również w fotografii. Często bywa jednak nadużywana. Polega na filmowaniu nieruchomo usytuowaną, ale obracającą się kamerą szerokich panoram oraz ruchu: pojazdów, zwierząt, sportowców.

W tym przypadku również jest wymagany specjalistyczny sprzęt. Zwykły statyw fotograficzny nie jest najlepszym rozwiązaniem, ponieważ obrót kamery będzie wywoływać drgania. Wskazana jest tutaj głowica olejowa, która wytłumi wibracje i nada płynny ruch.

3. Jazda (tiltowanie)

Metoda podobna do poprzedniej, ale wymagająca większej precyzji i specjalistycznego sprzętu. W tym przypadku kamera porusza się
w pionie. Głowica olejowa nadal jest niezbędna, do tego również szyny dla kamery.

Technika idealnie nadaje się do filmowania elewacji budynków, również postaci, przyrody, np. wysokich drzew, czy górskich krajobrazów. Jazda wymaga od kamerzysty wprawy: ruchów delikatnych, ale też zdecydowanych.

4. Efekt Vertigo

Ta metoda służy wzbudzeniu napięcia u widzów. Pozwala uzyskać kadr zapowiadający zmianę akcji. Technika wymaga najazdu kamery na dany obiekt przy jednoczesnej zmianie ogniskowej na szerszą. Przybliżamy się do elementu obiektywem, ale oddalmy obraz zoomem – i odwrotnie.

5. Ujęcie przez ramię (over the shoulder)

Dzięki temu sposobowi filmowania uzyskujemy możliwość przedstawienia kadru w widoku z perspektywy postaci. Kamera umieszczana jest za aktorem – nad jego ramieniem. Metoda idealna podczas kręcenia dialogów oraz scen z prezentacją myśli bohatera. Wymaga wysokiego statywu, który pozwoli usytuować obiektyw na wysokości głowy.

W przypadku tej techniki bardzo istotna jest zasada 180 stopni – kamera nie może przekraczać niewidzialnej linii, przecinającej postacie na planie.

6. Filmowanie z użyciem slidera

Slider filmowy jest urządzeniem pozwalającym płynne prowadzenie kamery lub aparatu fotograficznego. Zapewnia stabilny, miękki obraz – niemożliwy do uzyskania podczas filmowania „z ręki”.

Kadry przy jego użyciu przypominają panoramowanie, ale mają znacznie mniejszy zakres zmian. Ruch jest subtelny, minimalistyczny. Technika przydatna jest podczas filmowania bardzo wielu obiektów zgromadzonych na niewielkiej przestrzeni. Kamera wyłania się
zza jednego detalu, by zacząć filmować kolejny. Tego typu filmowanie przydatne jest podczas rejestrowania uroczystości lub wydarzeń,
np. konferencji.

Istotny jest właściwy dobór urządzenia. Warto wybierać slidery z otworami do statywu, który zapewni filmowanie z różnej wysokości
i pod odmiennym kątem. Istotny są: maksymalny udźwig (możliwość dołączenia lampy i mikrofonu), materiał odporny na warunki atmosferyczne, antypoślizgowe nóżki oraz bardzo przydatny element: poziomica. Umożliwia ona precyzyjne ustawienie kamery względem kadru.

Tak prezentują się podstawowe techniki filmowania z omówieniem istotnego sprzętu potrzebnego do ich właściwego stosowania. Opanowanie ich umożliwi wszechstronne wykorzystanie kamery i realizację wielu przedsięwzięć: od produkcji dokumentalnych,
przez filmowe po rejestrację wydarzeń kulturalnych.