Wybór mikrofonu ma kluczowe znaczenie ze względu na jego zastosowanie do różnych celów. Mogą być np. wykorzystywane na konferencjach lub wykładach w aulach. My skupimy się na użyciu do filmowania i zadań reporterskich. Jak właściwie dobrać mikrofon, by efekt naszej pracy nie rozczarował widzów i słuchaczy?

Dobry mikrofon jest podstawą produkcji. O ile niedociągnięcia obrazu w twórczości operującej dialogami mogą zostać przez widza wybaczone, o tyle słaby dźwięk, zlewanie się głosu z otoczeniem zrujnują całą realizację. Większość urządzeń do nagrywania obrazu, jak kamera, ale też smartfon, ma wbudowany mikrofon. Problemem jest jednak fakt, że rejestracja obrazu i dźwięku tym samym sprzętem negatywnie wpływa na ten drugi parametr. Dlatego istotny jest właściwy:

Wybór mikrofonu

Najważniejszym aspektem w tym zadaniu jest określenie zastosowania. Inny rodzaj mikrofonu będzie potrzebny w działaniach reporterskich, a inny do nagrywania kadrów filmowych. Najważniejszy podział sprzętu, to:

- mikrofony kierunkowe

Ich polaryzacja (pisaliśmy o tym w części 2 cyklu „Technika”) jest typem kardioidalnym, czyli zbierają dźwięk głównie z przodu. Izolują fale akustyczne docierające z boku i z tyłu źródła. Mocowane są na tyczkach, co umożliwia ich ustawienie blisko rozmówcy, czy aktora, ale poza kadrem. Dzięki temu dobrze nagrywają to, co mówi konkretna osoba. Ich główną cechą jest to, że przesyłają dźwięk w wersji mono, czyli tylko jedną ścieżkę.

- mikrofony stereo

To tak naprawdę dwa urządzenia w jednym. Posiadają zdublowane membrany z lewej oraz z prawej strony i przesyłają sygnał dwoma ścieżkami. Przydatne są do nagrywania scen filmowych, które wymagają oddania klimatu danej sytuacji.

- tzw. „pchełki”

Są to niewielkie urządzenia, na cienkim kablu, przypinane do garderoby rozmówcy, np. koszuli, czy poły marynarki. Charakteryzują się dobrą izolacją dźwięku rozmówcy w wersji mono i stosowane są głównie w studiach, np. u gości programów publicystycznych,
czy prezenterów.

- mikrofony dynamiczne

Te mają najprostszą budowę. Stosowane są w działaniach reporterskich, kiedy ustawiane są blisko ust rozmówcy oraz na wydarzeniach wielkosalowych: w aulach, czy na koncertach muzycznych.

Jak widać, mnogość zastosowań sprzętu do nagrań dźwięku wpływa na różne rozwiązania techniczne. Oprócz samego mikrofonu ważne też jest jego:

Połączenie z kamerą

Po określeniu przeznaczenia, ale jeszcze przed zakupem należy zwrócić uwagę na wejście audio w urządzeniu filmującym (aparat fotograficzny z funkcją nagrywania filmów, smartfon, profesjonalna kamera). Często można spotkać wejście mikrofonowe mini-jack 3,5 mm. Ale zdarzają się gniazda XLR. Do każdego typu można dokupić przejściówkę. Ważną kwestią w przypadku łącza XLR jest potrzeba źródła dodatkowego zasilania. Wiele mikrofonów ma już swoje własne baterie.

Oprócz łącza, kolejnym istotnym aspektem jest:

Sposób mocowania

Urządzenia przeznaczone do filmowania wyposażone są już w przytwierdzenie do aparatu fotograficznego lub kamery. Wtedy pozostaje nam wybór jedynie parametru: mono, czy stereo? Najlepszym rozwiązaniem jest mikrofon typu „pchełka” w wersji bezprzewodowej,
w której krótki kabel łączy urządzenie z radiowym nadajnikiem przypinanym najczęściej z tyłu garderoby, np. do paska w spodniach. Ten typ najlepiej stosować w przypadku dłużej wypowiadanych kwestii, np. na planie filmowym lub w studiu telewizyjnym. Również w filmach dokumentalnych, kiedy narrator oprowadza widza po różnych miejscach, mały mikrofon wpięty w koszulę lub marynarkę sprawi się idealnie.

Drugim polecanym rozwiązaniem jest mikrofon mono mocowany na tyczce teleskopowej. Sprawdzi się zarówno w scenach kinowych jak i do szybkich rozmów przeprowadzanych w plenerze.

A skoro mowa o krótkiej wymianie zdań, to warto pamiętać o istotnym sprzęcie do zadań specjalnych, którym jest:

Mikrofon reporterski

W dynamicznej sytuacji największym problemem będą dodatkowe niepożądane dźwięki, jak różnego rodzaju szumy wynikające
z pocierania, czy stuknięcia. Tutaj istotnym wyborem jest sprzęt ze stabilizacją kapsuły, która wyeliminuje wszelkiego rodzaju zakłócenia.

W przypadku nagrań plenerowych warto wybrać mikrofon kardioidalny, który wyłowi dźwięk rozmówcy izolując hałas otoczenia. Ważnym jest fakt, że częstym problemem nie jest idealne ustawienie urządzenia względem wypowiadającego się. Wtedy też ten typ urządzenia skoryguje pewne niedociągnięcia w pozycji. Dla początkujących reporterów polecić można jednak zwykły mikrofon dynamiczny. Pozwoli on na w miarę dobrą jakość nagrania i da możliwość doprecyzowania oczekiwań sprzętowych po analizie jakości dźwięku i samej sytuacji nagraniowej.

Dobrze dobrany mikrofon umożliwia eliminację lub złagodzenie usterek w nagraniu wynikających z niedociągnięć warsztatowych. Strada w swoim zestawie usług oferuje funkcję budżetowania. Korzystając z możliwości konsultowania pracy z zespołem warto zasięgnąć rady doświadczonego dźwiękowca i przy pierwszych produkcjach uwzględnić zakup właściwego sprzętu w budżecie przedsięwzięcia. Dobre jakościowo mikrofony dostępne są od ok. 500 zł.