Korekta dźwięku jest niezbędna, ponieważ nie ma idealnego nagrania. Nie istnieją nieskazitelne warunki ani perfekcyjne ustawienia sprzętu. Mikrofon nie wychwyci wszystkich niuansów i nie zamieni ich bez żadnych strat w impulsy elektryczne. Dlatego inżynierowie dźwięku i nagłośnieniowcy zawsze będą mieli swój istotny wkład w powstawanie każdej produkcji audiowizualnej oraz wydarzenia z fonią na żywo.

W kolejnym odcinku cyklu „Technika” przedstawiamy zagadnienia związane z retuszem brzmienia każdej produkcji.

Początek drogi do uzyskania możliwie najwyższej jakości dźwięku zaczyna się oczywiście od wyboru mikrofonu i rejestratora audio.
Te kwestie opisywaliśmy w części 3 i 6. Po otrzymaniu zapisu audio zaczynają się kolejne etapy, w których możemy zachować
to, co najlepsze i wzmocnić to, co słabe.

Korekta dźwięku - krok 1: wyrównanie głośności

W programach komputerowych ten proces uzyskujemy za pomocą funkcji normalizacja. Ujednolicenie dynamiki powoduje, że każde nasze kolejne działanie będzie ustandaryzowane. Nagranie będzie miało jednolitą głośność w finalnym zapisie.

Kolejnym etapem jest:

Usunięcie szumów

Ten proces przyczynia się do profesjonalizacji nagrania: uwydatnienia głosu i pożądanych efektów, a usunięcia wszelkich zanieczyszczeń w ścieżce dźwiękowej. Dzięki temu odsłuch jest czysty i zrozumiały. W aplikacjach zazwyczaj oznacza się cały fragment do odszumienia i określa parametry: redukcji, czułości i wygładzenia. W celu uchwycenia najlepszego efektu warto zmaksymalizować redukcję, wyzerować czułość i następnie zwiększając ją oceniać uzyskiwany efekt.

Nie przez przypadek wspomnieliśmy we wstępie o wydarzeniach muzycznych i innych, które wymagają nagłośnienia - dziejących się na żywo. W poprawie jakości dźwięku w ich przebiegu należy upatrywać początków zastosowania urządzenia, które nazywa się:

Equalizer

Korektor powstał po to, by wydobywać najlepszą jakość muzyki nawet w najsłabszych warunkach akustycznych. Z czasem zauważono jego przydatną rolę w poprawie zapisu fonii. Najogólniej rzecz ujmując - służy do wpływania na częstotliwość fali. Pozwala korygować brzmienie głosu, jego głębię, nawet dykcję. Trudnością jest fakt, że wymaga od nas biegłości w tworzeniu krzywych graficznych przebiegu ścieżki dźwiękowej, pokazujących które wartości mają ulec zmianie.

Equalizery dzielą się na:

- graficzne – segmentują pasmo na określoną liczbę części, które kontrolujemy za pomocą suwaków. Ten typ jest prostszy w obsłudze, ma czytelny interfejs.

- parametryczne – pozwalają na precyzyjną kontrolę częstotliwości – wraz z ich wizualnym przedstawieniem. Ten rodzaj jest znacznie bardziej złożony.

Przy korekcie dźwięku trzeba pamiętać o kilku zasadach:

Istotne wskazówki

→ Zwiększanie częstotliwości zmienia brzmienie dźwięku, natomiast zmniejszanie – poprawia jego jakość poprzez usunięcie nieczystości.

→ Granicą zmian powinno być 5 dB. Większa ingerencja przyczyni się do powstania nienaturalnego dźwięku. Uwaga oczywiście jest zbędna w przypadku, kiedy taki sztuczny pogłos chcemy celowo uzyskać.

→ Wszystkie dźwięki poniżej 50 Hz są hałasem do usunięcia.

Warto pamiętać o następujących cechach pasm, które podbijając możemy uzyskać konkretne efekty:

- 30 do 60 Hz – ten zakres jest mniej słyszalny, a bardziej wyczuwany ciałem przez odbiorcę, nie należy tutaj zbytnio ingerować,

- 60 do 200 Hz – słyszymy tutaj dolne dźwięki, czyli basowe. Zbytnie podbicie powoduje dudnienie,

- 200 do 800 Hz – jest to główny zakres ścieżki akustycznej. Podbijanie tego zakresu może dać pełnię brzmienia, ale łatwo
o przesycenie i przyczynienie się do utraty czytelności.

- 800 do 2.000 Hz – jest to środek pasma. Podbicie może pozwolić na uwydatnienie np. konkretnej partii dźwięków bądź – w przypadku muzyki – wybranego instrumentu,

- 2 do 4 kHz – w tym przedziale znajduje się głos, wokal w nagraniach muzycznych. Zbytnie podbicie może spowodować akustyczne wycofanie, co da efekt rozmowy telefonicznej,

- w wyższych pasmach znajdują się dźwięki warte opracowania w produkcjach muzycznych.

Zamykając korektę dźwięku warto jeszcze uwzględnić takie funkcje programów komputerowych, jak:

Limiter

Narzędzie pozwalające zmiękczyć najgłośniejsze i najcichsze dźwięki nagrania. Najmocniejszy odgłos jest wydobywany
i maksymalizowany, a wszystkie pozostałe normalizowane na niższym poziomie wokół niego.

Leveler

Pozwala na wyrównanie dynamiki całości nagrania. W przypadku, kiedy np. rozmówca oddala się lub przybliża do mikrofonu,
po zastosowaniu tego narzędzia uda nam się wygładzić słyszalne zmiany położenia, nierówności wokalne.

Ostatnim istotnym etapem, szczególnie w nagraniach muzycznych, jest obróbka szczegółowa. Pozwala wyciąć niepotrzebną ciszę, ostatnie wychwycone zanieczyszczenia ścieżki dźwiękowej.

W niniejszym artykule staraliśmy się ukazać przekrojowo złożoność procesu obróbki strony fonicznej produkcji audiowizualnych. Na każdym etapie istotny jest odpowiedni dobór sprzętu, oprogramowania i osób, które posiadają doświadczenie, ale także talent. Wszystko powinna spinać bardzo czytelna wizja celu, który chcemy osiągnąć w danym przedsięwzięciu.